یکی از اصولی‌ترین تجهیزات مورد نیاز هر آزمایشگاه، هود لامینار است. انجام تحقیقات آزمایشگاهی در یک فضای ایمن و کنترل شده ضروری است تا خطر آلودگی در آزمایش‌ها به حداقل ممکن برسد. با توجه به کاربرد و اهمیت هود لامینار در آزمایشگاه های مختلف در این مطلب، به بررسی نحوه کار و نکات ایمنی کار با هود لامینار می پردازیم. بنابراین در ادامه با ما همراه باشید تا هود لامینار را بهتر بشناسیم و راهکارهایی برای حفاظت از سلامتی در محیط های آزمایشگاهی را بیاموزیم تا در صورتی که در آزمایشگاه مشغول کار با این دستگاه هستید در برابر خطرات ناشی از آن محافظت شوید.
اهمیت استفاده از هود لامینار
استفاده از هودهای لامینار برای کاربردهای شیمیایی از اهمیت بسزایی برخوردار است که با هودهای شیمی به تفاوت معناداری دست پیدا می‌کند. این تفاوت برجسته‌ترین آن را در عمل فیلتراسیون مشاهده می‌کنیم. زیرا در حالی که هودهای شیمی تنها برای خالی کردن هوا از محیط استفاده می‌شوند، هودهای لامینار قادرند هوا را فیلتر و تصفیه کرده و به طور کامل هوای تمیز را به محیط باز می‌گردانند. از این رو، در کار با نمونه‌های بیولوژیکی که ممکن است قدرت بیماری‌زا داشته باشند، استفاده از هودهای لامینار ضروری به حساب می‌آید.
اقدامات قبل از روشن کردن هود لامینار
قبل از روشن کردن هود لامینار، لازم است نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- ابتدا با یک دستمال مرطوب، داخل کابین هود را به دقت تمیز کنید.
- مطمئن شوید که تمامی کلیدها در وضعیت خاموش قرار دارند.
- پس از اطمینان از وضعیت کلیدها، دستگاه را از طریق پریزی که دارای سیم ارتینگ است، به برق شهر متصل کنید.
مراحل انجام کار با هود لامینار
با توجه به اهمیت نحوه کار با هود لامینار، از این رو در ادامه به شرح مختصری از مراحل کار با این دستگاه می پردازیم و سپس به سراغ نکات ایمنی هنگام کار با آن می رویم تا احتمال خطر را به حداقل ممکن برسانیم:
پیش از آغاز و راه اندازی هود لامینار
آماده سازی: با دقت و نظم، وسایل لازم برای آزمایش را فراهم کنید و داخل محفظه هود لامینار قرار دهید.
پاکسازی هوا: به مدت 3 تا 5 دقیقه، اجازه دهید هوا در هود جریان یابد تا ذرات معلق احتمالی از فضای کار خارج شوند و محیطی عاری از آلودگی برای آزمایش شما فراهم شود.
در حین کار با هود لامینار
محل قرارگیری مواد: مواد و تجهیزات را در فاصله 10 سانتیمتری از شبکه جلویی هود نگه دارید. این کار به تهویه مناسب و جلوگیری از انتشار ذرات آلوده در محیط کمک می‌کند.
فعالیت‌های پرخطر: برای حفظ ایمنی خود و دیگران، فعالیت‌های پرخطر را در قسمت عقب سطح کار هود انجام دهید.
پس از پایان کار
خاموش کردن: سیستم تهویه و لامپ فلورسنت را خاموش کنید.
بستن و ضدعفونی: پنجره جلویی هود را ببندید و لامپ UV را برای ضدعفونی کردن فضای داخلی روشن کنید.
جمع آوری و دفع: با رعایت دستورالعمل‌های مربوطه، دستکش‌ها و وسایل حفاظت شخصی را جمع آوری و دور بریزید.
شستشوی دست‌ها: در نهایت، برای حفظ بهداشت فردی، حتماً دست‌های خود را با آب و صابون بشویید.
ایمنی کار با هود لامینار
🟥 هشدارها
- استفاده از شعله ممنوع: هرگز از فندک، چراغ الکلی یا هر وسیله شعله‌ور دیگری داخل هود لامینار استفاده نکنید. این کار به دلیل ایجاد اختلال در جریان هوای هود به فیلترها آسیب می‌رساند.
🟥 ایمنی دست‌ها
- تا زمانی که مراحل آزمایش به طور کامل به پایان نرسیده و مواد آلوده و خطرناک در کیسه یا ظروف مخصوص قرار نگرفته‌اند، از بیرون آوردن دست‌ها از هود خودداری کنید.
🟥 ضدعفونی دقیق و اصولی
- ضدعفونی کردن سطوح و وسایل مورد استفاده در هود لامینار از اهمیت بالایی برخوردار است.
- همیشه از اتانول ۷۰% به عنوان ضدعفونی کننده استفاده کنید و از به کارگیری مواد دیگر خودداری کنید.
🟥 مراقب لبه‌ها باشید
- از قرار دادن وسایل و تجهیزات در نزدیکی لبه محفظه هود خودداری کنید.
در نظر داشته باشید با رعایت این نکات ساده، می توانید از سلامت خود و دیگر کارکنان در هنگام کار با هود لامینار محافظت کنید و مطمعن باشید هیچ خطری سلامت شما را تهدید نمی کند.
نکات ایمنی پایان کار با هود لامینار
پس از اتمام کار با هود لامینار، برای حفظ سلامتی خود و محیط آزمایشگاه، رعایت چند نکته ضروری است:
1. روشن کردن لامپ UV
برای مقابله با میکروب‌ها و آلودگی‌های احتمالی، پس از خاموش کردن هود و عدم استفاده از آن، لامپ UV را روشن کنید.
هنگام روشن بودن لامپ UV، پنجره هود را ببندید و لامپ فلورسنت را خاموش نگه دارید.
2. دور انداختن لوازم حفاظت یک بار مصرف
پس از اتمام کار، تمام لوازم حفاظت یک بار مصرف مانند دستکش‌ها را به درستی دور بریزید.
3. استفاده اختصاصی از روپوش
پیشنهاد می‌شود از روپوشی جداگانه برای کار با هود لامینار و آزمایش‌های مربوط به آن استفاده کنید. این کار به جلوگیری از انتقال آلودگی‌ها به محیط‌های دیگر کمک می‌کند.
4. شستشوی دست‌ها
حتی اگر در طول کار از دستکش استفاده می‌کردید، پس از اتمام کار، دست‌های خود را با آب و صابون به دقت بشویید.
نکات تکمیلی برای بالا بردن ایمنی پس از کار با هود لامینار:
- قبل از ترک محل کار، هود لامینار را خاموش و درب آن را ببندید.
- سطح کار داخل هود را با اتانول ۷۰% ضدعفونی کنید.
- تمام مواد و تجهیزات را به محل مناسب خود بازگردانید.
- در صورت مشاهده هرگونه آلودگی یا نقص فنی، مراتب را به مسئول مربوطه گزارش دهید.
